Xe ô tô chở quá tải: Mức phạt và quy định mới nhất về trọng tải

Xe chở quá trọng tải không chỉ gây ảnh hưởng đến sự an toàn khi di chuyển mà còn ảnh hưởng đến cơ sở hạ tầng giao thông. Theo đó, các cơ quan chức năng đã đưa ra các quy định và mức phạt nhằm kiểm soát và xử lý nghiêm khắc các hành vi vi phạm. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp cái nhìn tổng quan về tình hình chở quá tải, các quy định liên quan và mức phạt cụ thể.

Trọng tải là gì?

Theo khoản 9 Điều 3 Thông tư 31/2019/TT-BGTVT đã định nghĩa về trọng tải của xe như sau:

Trọng tải là khối lượng hàng hóa cho phép chuyên chở, được xác định theo Giấy chứng nhận kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường của phương tiện giao thông cơ giới đường bộ.

Bên cạnh đó, Điều 3 Nghị định 10/2020/NĐ-CP cũng có quy định liên quan đến trọng tải của xe như sau:

- Trọng tải thiết kế của xe ô tô là số người và khối lượng hàng hóa tối đa mà xe ô tô đó được chở theo quy định của nhà sản xuất.

- Trọng tải được phép chở của xe ô tô là số người và khối lượng hàng hóa tối đa mà xe ô tô đó được phép chở, nhưng không vượt quá trọng tải thiết kế của phương tiện, khi hoạt động trên đường bộ theo quy định.

Như vậy, có thể hiểu đơn giản, trọng tải là tổng khối lượng tối đa cho phép mà phương tiện có thể chở đúng theo thông số kỹ thuật của xe do nhà sản xuất công bố. Các thông số kỹ thuật liên quan đến tải trọng sẽ được ghi nhận trên Giấy Chứng nhận kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường phương tiện giao thông cơ giới đường bộ (hay còn được gọi là giấy đăng kiểm xe) do Cục Đăng kiểm Việt Nam cấp.

Trọng tải là gì?

2. Tại sao xe ô tô không nên trở quá trọng tải?

Xe ô tô chở quá tải thường là những phương tiện vận chuyển hàng hóa nhưng không tuân thủ các quy định về trọng tải cho phép. Thực tế, nhiều tài xế và doanh nghiệp vận tải vì lợi nhuận đã cố tình chở quá mức quy định gây ảnh hưởng đến một số vấn đề sau:

• Mất an toàn giao thông: Xe quá tải dễ gây mất kiểm soát, làm tăng nguy cơ tai nạn.
• Hư hỏng hạ tầng: Đường xá, cầu cống bị hư hại nhanh chóng do không chịu nổi trọng tải lớn.
• Ô nhiễm môi trường: Xe chở quá tải thường tiêu tốn nhiều nhiên liệu hơn và phát thải khí độc hại nhiều hơn.
• Vi phạm pháp luật: điều khiển phương tiện vượt quá trọng tải là vi phạm quy định của các cơ quan chức năng, do đó chủ xe và người điều khiển phương tiện sẽ bị xử phạt vi phạm theo quy định của pháp luật.

 Cơ quan chức năng kiểm soát xử lý các trường hợp vi phạm chở quá trọng tải xe

3. Mức phạt chở quá trọng tải

Nhằm đảm bảo an toàn giao thông và bảo vệ hạ tầng, các cơ quan chức năng đã đưa ra các mức phạt với hành vi chở quá tải. Theo Điều 24 Nghị định 100/2019/NĐ-CP quy định về mức xử phạt người điều khiển xe ô tô tải, máy kéo và các loại xe tương tự xe ô tô vận chuyển hàng hóa vượt trọng tải như sau:

• Quá tải từ 10% đến 30%: Phạt tiền từ 800.000 đồng đến 1.000.000 đồng.
• Quá tải từ 30% đến 50%: Phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng và bị tước giấy phép lái xe từ 01 đến 03 tháng.
• Quá tải từ 50% đến 100%: Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 7.000.000 đồng và bị tước giấy phép lái xe từ 01 đến 03 tháng.
• Quá tải từ 100% đến 150%: Phạt tiền từ 7.000.000 đồng đến 8.000.000 đồng và bị tước giấy phép lái xe từ 02 đến 04 tháng.
• Quá tải trên 150%: Phạt tiền từ 8.000.000 đồng đến 12.000.000 đồng và bị tước giấy phép lái xe từ 03 đến 05 tháng.

Ngoài ra, khi xe vượt quá tải trọng cho phép thì không chỉ người điều khiển xe mà cả chủ xe cũng sẽ bị xử phạt, cụ thể như sau:

• Tỷ lệ quá tải trên 10% đến 30% ( hoặc từ trên 20% đến 30% đối với xe xi téc chở chất lỏng) thì cá nhân sẽ bị xử phạt từ 2.000.000 đồng đến 4.000.000 đồng; tổ chức sẽ bị xử phạt từ 4.000.000 đồng đến 8.000.000 đồng.
• Tỷ lệ quá tải trên 30% đến 50% thì cá nhân sẽ bị xử phạt từ 6.000.000 đồng đến 8.000.000 đồng; tổ chức sẽ bị xử phạt từ 12.000.000 đồng đến 16.000.000 đồng.
• Tỷ lệ quá tải trên 50% đến 100% thì cá nhân sẽ bị xử phạt từ 14.000.000 đồng đến 16.000.000 đồng; tổ chức sẽ bị xử phạt từ 28.000.000 đồng đến 32.000.000 đồng.
• Tỷ lệ quá tải trên 100% đến 150% thì cá nhân sẽ bị xử phạt từ 16.000.000 đồng đến 18.000.000 đồng; tổ chức sẽ bị xử phạt từ 32.000.000 đồng đến 36.000.000 đồng.
• Tỷ lệ quá tải trên 150% thì cá nhân sẽ bị xử phạt từ 18.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng; tổ chức sẽ bị xử phạt từ 36.000.000 đồng đến 40.000.000 đồng.

 Thêm vào đó, nếu thùng xe hoặc khối lượng hàng hóa không đúng quy định, xe sẽ bị tước giấy chứng nhận kiểm định và tem kiểm định 1 – 3 tháng. Chủ xe phải điều chỉnh thùng xe, đăng kiểm lại và điều chỉnh khối lượng hàng hóa cho phép trước khi tiếp tục lưu thông

 Lực lượng chức năng xử phạt các trường hợp vi phạm

4. Cách tính % quá tải  của xe

Bước 1: Xác định khối lượng quá tải: 

Đầu tiên, cần kiểm tra khối lượng toàn bộ của xe khi nó được đưa vào quá trình kiểm tra thực tế. Khối lượng toàn bộ này bao gồm cả trọng lượng của xe và hàng hóa được chở trên đó. Tiếp theo, ta trừ đi khối lượng chính của xe và khối lượng hàng hóa được phép chở theo Giấy chứng nhận kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường của phương tiện. Kết quả sẽ là khối lượng quá tải.

Khối lượng quá tải = Khối lượng toàn bộ xe khi kiểm tra thực tế - Khối lượng chính của xe - Khối lượng hàng hóa được phép chở

Bước 2: Tính phần trăm quá tải

Sau khi có khối lượng quá tải, ta có thể tính phần trăm quá tải của xe bằng cách sử dụng công thức sau:

% quá tải = (Khối lượng quá tải / Khối lượng chuyên chở) x 100%

Trong đó, khối lượng chuyên chở là giá trị được xác định trong Giấy chứng nhận kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường của phương tiện. Việc tính phần trăm quá tải này giúp xác định mức độ vượt quá trọng tải cho phương tiện giao thông cơ giới đường bộ. Nếu phần trăm quá tải vượt quá giới hạn quy định, xe có thể bị xem là vi phạm và chịu các hình phạt hành chính tương ứng.

Tìm hiểu cách tính % quá tải của xe

Xe ô tô chở quá tải không chỉ là một hành vi vi phạm pháp luật mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất an toàn cho cả người lái và người tham gia giao thông khác. Do đó, người dân và các doanh nghiệp cần nâng cao ý thức trong việc tuân thủ quy định về trọng tải để đảm bảo an toàn giao thông và bảo vệ hạ tầng giao thông. Việc này không chỉ góp phần xây dựng một xã hội văn minh mà còn bảo vệ môi trường sống cho chính chúng ta và thế hệ tương lai.